Historia firmy Waterman jest jedną z najepiej poznanych dzięki zachowanym i przez lata eksplorowanym dokumentom w postaci reklam, katalogów, wzmianek i artykułów prasowych oraz firmowej korespondencji i publikacjom "Pen Prophet", a przede wszystkim dzięki determinacji ludzi, którzy chcieli ją poznać.
Ta najstarsza z "Wielkiej Czwórki" firma została założona prze Lewisa Edsona Watermana w 1883 roku, który szczęśliwie dla następnych pokoleń przyszedł na świat 20.10.1836 roku.
Powtarzana niemal przez wszystkie źródła legenda głosi, że ispiracją do stworzenia pierwszego, prawdziwie funkcjonalnego pióra wiecznego był nieprzyjemny wypadek, którego Waterman doświadczył w trakcie wykonywania pracy aganta ubezpieczeniowego (po raz pierwszy ta historia została opisana w Harper's Magazine w 1905 roku). Otóż przy okazji podpisywania ważnego i intratnego kontraktu na polisę, zakupione wcześniej przez Watermana pióro odmówiło współpracy i wylało z siebie całą zawartość na rozłożone dokumenty. Pomimo tego, że Waterman natychmiast pobiegł przygotować nowe, klient uznał to zdarzenia za omen i podpisał umowę z innym przedstawicielem. Traumatyczne doświadczenie wyzwoliło w Watermanie iskrę geniuszu i po kilku latach pracy zaowocowało patentem (12.02.1884), który stał się swoistym kamieniem węgielnym dla całej późniejszej gałęzi produkcji pt. pióro wieczne.
rys. zaczerpnięte z emeraldharbor.com
Określenie "legenda" nie pojawia się przypadkowo, gdyż tak jest w istocie w świetle ostatnio odkrytych przez pana Davida Nishimurę dokumentów, które jednoznacznie wskazują, że historia ta została spreparowana w celach marketingowych. Jakiekolwiek by jednak wydarzenia nie stały w tle, nie zmienią faktu, że to właśnie Waterman swoim trzykanałowym spływakiem i otworem powietrznym (breather hole) w stalówce, okiełznał przepływ atramentu i spowodował, że idea funkcjonalnego, przenośnego pióra z własnym rezerwuarem "piszącego fluidu" przestała być mrzonką.
W pierwszych dwóch latach Lewis składał (z zamówionych wg swojego projektu komponentów dostarczanych przez lokalnych, nowojorskich producentów) pióra całkiem sam. W 1901 roku - roku swojej śmierci, był już właścicielem dwóch prężnych fabryk, w tym jednej w Kanadzie (od 1899 r., Montreal). Dynamika sprzedaży w tym pierwszym dziesięcioleciu jest naprawdę imponująca:
rok 1884 -> 200 egz.; rok 1885 -> 500 egz.; rok 1886 -> 2000 egz.; rok 1887 -> 5000 egz.; rok 1888 -> 9000 egz.; rok 1889 -> 12000 egz.; rok 1890 -> 18000 egz.; rok 1891 -> 22000 egz.; rok 1892 -> 28000 egz.; rok 1893 -> 38000 egz.; rok 1894 -> 42000 egz.; rok 1895 -> 63000 egz.; rok 1896 -> 87000 egz.; rok 1897 -> 98000 egz.; rok 1898 -> 139000 egz.; rok 1899 -> 185000 egz.; rok 1900 -> 227000 egz.; rok 1901 -> 326000 egz.; rok 1902 -> 400000 egz.; rok 1903 -> pow. 500000 egz.
(dane na podstawie "The Story of the Fountain Pen", George Edgar, artykuł z 1905 roku, przedruk: Pen Fancier's Magazine Sep/Oct 1992)
i poparta zakrojoną na szeroką skalę kampanią reklamową. Na reklamę zresztą Waterman nigdy nie żałował środków. Dzięki temu bardzo szybko marka stała się jedną z najbardziej rozpoznawalnych, a intensywna późniejsza ekspansja europejskiego rynku (fabryki we Francji, Wielkiej Brytanii) tylko tę renomę wzmocniła, czyniąc Watermana wiodącym producentem piór aż do lat trzydziestych.
Pierwsze pióra były proste w formie, wykonywane z utwardzanego kauczuku (tzw. HR - hard rubber) w kolorze czarnym, czerwonym i ich kombinacji (tzw. mottled), który później był dodatkowo przyozdabiany złotymi, pozłacanymi, srebrnymi lub wykonanymi z macicy perłowej koszulkami.
zdjęcie: Gary Lehrer - kompilacja (www.gopens.com)
Od lewej:
1 - Waterman 402, 1900, eyedropper,srebro, gładki (plain), angielskie punce;
2 - Waterman 0502, 1908, eyedropper, pozłacany we wzorze Golpheresque;
3 - Waterman,1910, World's Smallest Pen (najmniejsze na świecie pióro kauczukowe - bhr); wyprodukowane w niewielkim nakładzie dla najlepszych dealerów, często określane mianem "Doll's Pen." Unikat;
4 - Waterman 504, 1900, eyedropper, 18K złoto (rzadkość); naprzemienne panele "line & dot" (proste linie z wgłębieniami w postaci "kulek" i "barley" (gęste, zygzakowate linie);
5 - Waterman 13, 1901, eyedropper BCHR (black chased hard rubber - cyzelowany utwardzany kauczuk);
6 - Waterman 0314, 1905, eyedropper, BCHR - tzw. "half overlay" gdzie skuwka nie jest ozdabiana koszulką jak korpus - bardzo rzadki wzór na koszulce "chased filigree"
7 - Waterman (5)12, 191, Safety w 18K złotej, gęsto cyzelowanej szerokimi liniami koszulce "Heavy Fluted Overlay". Rzadkość.
8 - Waterman 42, 1910, Safety "Red Ripple" - czerwono czarny wzór imitujące poprzeczne słoje drewna, z produkowanym we Francji, srebrzonym nasuwanym klipsem.
9 - Waterman 42 1, 1910, Safety "Red Ripple" - czerwono czarny wzór imitujące poprzeczne słoje drewna, z produkowanym we Francji, niklowanym nasuwanym klipsem.
10 - Waterman 22, 1901, eyedropper, Taper Cap - wydłużona skuwka, BCHR - cyzelowany, czarny kauczuk.
11 - Waterman 12, 1903, eyedropper, RBHR.
12 - Waterman 12 SF, 1910, Sleeve Filler, BCHR. niklowane wykończenia. Rzadkość.
zdjęcie: Gary Lehrer - kompilacja (www.gopens.com)
1 - Waterman (4)14, 1903, ED (eyedropper) srebrna koszulka na BHR - wzór "Deco Filigree".Srebro próby 999, bardzo rzadkie;
2 - Waterman 412, 1903, ED, sterlingowe srebre koszulki na BHR. Wzór "Filigree" (motyw trzech liści, wydłużonych/rozciągniętych).
3 - Waterman 0314, 1905, eyedropper, BCHR - tzw. "half overlay" gdzie skuwka nie jest ozdabiana koszulką jak korpus - bardzo rzadki wzór na koszulce "Chased Filigree"
4 - Waterman 112, 1908, Pump Filler, RMHR (red mottled hard rubber - kolor czerwony zmieszany z czarnym bez regularności typowej dla ripple lub woodgrain). Unikat, pierwszy "self-filler" Watermana produkowany tylko przez trzy lata, słaba sprzedaż - bardzo brudził palce przy nabraniu zbyt dużej ilości atramentu.
5 - Waterman 20, 1915, ED, pozłacane wykończenia. Olbrzym, bardzo rzadkie pióro.
6 - Waterman 0314, 1905, pozłacana koszulka "Chased Filigree" na korpusie BHR.
7 - Waterman 412S, 1910, Safety w srebrnej (sterlingowej, pr.925) koszulce na korpusie BHR. Wzór "Filigree".
8 - Waterman 0512, 1915, Eyedropper, pozłacana koszulka we wzorze "Filigree".
9 - Waterman 402, 1900, prosta skuwka, srebrna koszulka we wzorze "Hand Engraved Vine", europejskie punce, bardzo rzadki model.
10 - Waterman 204, 1902, ED, sterlingowa koszulka we wzorze "Chased", rzadkość, wczesny rozmiar tzw. "Vest-Pocket".
11 - Waterman 0552, 1915, pozłacana koszulka tzw. "jewerly made" - robiona na zamówienie u jubilera, najprawdopodobniej włoskiego pochodzenia.
12 - Waterman 42, 1917, Continental Safety, pozłacana 18 K koszulka w technice rolowania złotem. Naprzemienne panele (A) "Chased diamonds" cyzelowanych rombów, & (B) "Flowers & Vines" kwiatów i winorośli na tle gęstych zygzakowatych linii. Wzorzysty klips w technice Repousse.
13 - Waterman 42, 1917, Continental Safety, pozłacana 18 K koszulka w technice rolowania złotem.. Naprzemienne panele (A) linie faliste, (B) gładkie (C) linie proste. Wzorzysty klips w technice Repousse.
Wszystkie wczesne Watermany są bardzo cenne z kolekcjonerskiego punktu widzenia, z użytkowego również - wyśmienite, flexowe stalówki, które dostarczane były przez Mabie Todd i później Aikin Lambert.
Lewis Edson Waterman umiera 1 maja 1901 roku - New York Times, a firmę przejmuje jego bratanek Frank D. Waterman.
Posty
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz